Rajasthan,તા.૩૦

દેશની સૌથી જૂની મસ્જિદોમાંની એક, આધાર દિન કા ઝોપરા, તેની પાછળ ઘણા વિવાદો છે. આ વખતે વિવાદ નમાઝને લઈને છે. હકીકતમાં, છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી, હિન્દુ અને જૈન સંતો અહીં આવ્યા છે અને બળજબરીથી નમાઝ અદા કરવા સામે પોતાનો વિરોધ વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે ગર્ભગૃહના સ્તંભો અને બહારની દિવાલો પર હિન્દુ-જૈન મંદિર શૈલી સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાય છે.

વાસ્તવમાં, વર્ષની શરૂઆતમાં, જ્યારે એક જૈન સાધુ અઢી દિવસ માટે ઝૂંપડી જોવા જતા હતા. ત્યારે તેને એક ખાસ સમુદાયના લોકોએ અટકાવ્યો હતો. આ પછી વિવાદ વધ્યો, કારણ કે આધા દિન કા ઝોપરા એક પર્યટન સ્થળ છે, જેની જાળવણીની જવાબદારી ભારતના પુરાતત્વ વિભાગની છે. આ ઘટના બાદ અજમેર સહિત દેશભરના જૈન સમુદાયે પ્રશાસન સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.

વાસ્તવમાં, ’અધાઈ દિન કા ઝોંપરા’નું નિર્માણ કુતુબુદ્દીન એબકે અફઘાન કમાન્ડર મોહમ્મદ ઘોરીના આદેશ પર ૧૧૯૨ એડીમાં કરાવ્યું હતું. વાસ્તવમાં આ જગ્યાએ એક વિશાળ સંસ્કૃત પાઠશાળા અને મંદિર હતું, જેને તોડીને મસ્જિદમાં ફેરવવામાં આવ્યું હતું. ધાઈ અધા દિવસ ઝૂંપડીના મુખ્ય દરવાજાની ડાબી બાજુએ આરસનો શિલાલેખ પણ છે, જેના પર સંસ્કૃતમાં તે શાળાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ મસ્જિદમાં કુલ ૭૦ સ્તંભો છે. વાસ્તવમાં આ સ્તંભો તે મંદિરોના છે જે તોડી પાડવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ સ્તંભોને જેમ છે તેમ રહેવા દેવામાં આવ્યા હતા. આ સ્તંભોની ઊંચાઈ લગભગ ૨૫ ફૂટ છે અને દરેક થાંભલા પર સુંદર કોતરણી કરવામાં આવી છે. ૯૦ના દાયકામાં અહીં ઘણી પ્રાચીન શિલ્પો વેરવિખેર પડી હતી, જે પછીથી સાચવવામાં આવી હતી.

અધાઈ દિન કા ઝોપરા નામની એક લાંબી વાર્તા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે સમયે મોહમ્મદ ઘોરી પૃથ્વીરાજ ચૌહાણને હરાવીને અજમેરમાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો. આ સમય દરમિયાન, તેમણે વાસ્તુના દૃષ્ટિકોણથી ખૂબ જ સારા હિન્દુ ધાર્મિક સ્થળો જોયા. ઘોરીએ તેના સેનાપતિ કુદુબુદ્દીન એબકને સૌથી સુંદર જગ્યા પર મસ્જિદ બનાવવાનો આદેશ આપ્યો. ઘોરીએ આ માટે ૬૦ કલાક એટલે કે અઢી દિવસનો સમય આપ્યો હતો. તેની ડિઝાઇન ઘોરી દરમિયાન હેરાતના આર્કિટેક્ટ અબુ બકર દ્વારા કરવામાં આવી હતી. જેના પર હિંદુ કાર્યકર્તાઓએ રોકાયા વિના સતત ૬૦ કલાક કામ કર્યું અને મસ્જિદ તૈયાર કરી.