New Delhi,તા.૧૮

દેશના નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂકને લઈને કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ કેન્દ્ર સરકાર પર પ્રહારો કર્યા છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂકની પ્રક્રિયાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવી રહી છે, ત્યારે વડા પ્રધાન અને ગૃહમંત્રી દ્વારા મધ્યરાત્રિએ નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગીનો નિર્ણય લેવો એ અપમાનજનક અને અસંસ્કારી છે.

ટિ્‌વટર પર એક પત્ર શેર કરતા રાહુલ ગાંધીએ પોસ્ટમાં લખ્યું કે આગામી મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી માટે સમિતિની બેઠક દરમિયાન, મેં વડા પ્રધાન અને ગૃહમંત્રીને અસંમતિ નોંધ સુપરત કરી હતી. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કારોબારી હસ્તક્ષેપથી મુક્ત સ્વતંત્ર ચૂંટણી પંચનું સૌથી મૂળભૂત પાસું ચૂંટણી કમિશનરો અને મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગીની પ્રક્રિયા છે.

તેમણે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું ઉલ્લંઘન કરીને અને ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશને સમિતિમાંથી દૂર કરીને, મોદી સરકારે ચૂંટણી પ્રક્રિયાની પ્રામાણિકતા અંગે કરોડો મતદારોની ચિંતા વધારી છે. વિરોધ પક્ષના નેતા તરીકે, બાબાસાહેબ આંબેડકર અને આપણા રાષ્ટ્રનિર્માતાઓના આદર્શોને જાળવી રાખવાની અને સરકારને જવાબદાર ઠેરવવાની મારી ફરજ છે.

તેમણે કહ્યું કે વડા પ્રધાન અને ગૃહમંત્રી દ્વારા મધ્યરાત્રિએ નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી કરવાનો નિર્ણય અપમાનજનક અને અસભ્ય છે. જ્યારે સમિતિની રચના અને પ્રક્રિયાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવી રહી છે. આ મામલે ૪૮ કલાકથી ઓછા સમયમાં સુનાવણી થવાની છે.

રાહુલ ગાંધીએ પોતાની અસંમતિ નોંધમાં લખ્યું છે કે જૂન ૧૯૪૯માં બંધારણ સભામાં સ્વતંત્ર ચૂંટણી પંચની સ્થાપના અંગે ચર્ચા કરતી વખતે, ડૉ. બાબા સાહેબ આંબેડકરે ભારતીય લોકશાહી અને ચૂંટણી પંચના મામલામાં કારોબારી તંત્રના હસ્તક્ષેપ વિશે ચેતવણી આપી હતી. કારોબારી હસ્તક્ષેપથી મુક્ત સ્વતંત્ર ચૂંટણી પંચનું સૌથી મૂળભૂત પાસું ચૂંટણી કમિશનરો અને મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગીની પ્રક્રિયા છે.

૨ માર્ચ ૨૦૨૩ ના રોજ એક ચુકાદામાં, સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેન્ચે આદેશ આપ્યો હતો કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક વડા પ્રધાન, વિરોધ પક્ષના નેતા અને મુખ્ય ન્યાયાધીશની બનેલી સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયથી લાખો મતદારોમાં આપણી ચૂંટણી પ્રક્રિયાની પ્રામાણિકતા અંગે વ્યાપક ચિંતાઓ ઉભી થઈ. આ વાત જાહેર સર્વેક્ષણોમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે. આ ભારતની ચૂંટણી પ્રક્રિયા અને સંસ્થાઓમાં મતદારોના વિશ્વાસમાં સતત ઘટાડો દર્શાવે છે.

કમનસીબે, સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પછી તરત જ, ભારત સરકારે ઓગસ્ટ ૨૦૨૩ માં એક કાયદો ઘડ્યો. આનાથી સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશની ભાવનાનો ભંગ થયો. કાયદામાં વડા પ્રધાન, વિરોધ પક્ષના નેતા અને વડા પ્રધાન દ્વારા નિયુક્ત કેન્દ્રીય કેબિનેટ મંત્રીનો સમાવેશ કરવા માટે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટેની સમિતિની પુનર્ગઠન કરવામાં આવી અને મુખ્ય ન્યાયાધીશને સમિતિમાંથી દૂર કરવામાં આવ્યા. આ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશની મૂળ ભાવનાનું ઘોર ઉલ્લંઘન છે. આ આદેશને બાદમાં જાહેર હિતના અરજદાર દ્વારા પડકારવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે ૧૯ ફેબ્રુઆરી, ૨૦૨૫ ના રોજ ૪૮ કલાકથી ઓછા સમય પછી કેસની સુનાવણી કરવાનો પોતાનો ઇરાદો દર્શાવ્યો છે.

કોંગ્રેસ પાર્ટીનું માનવું છે કે આગામી સીઈસીની પસંદગીની પ્રક્રિયા સુપ્રીમ કોર્ટની સુનાવણી સુધી મુલતવી રાખવી જોઈએ અને આ બેઠક મુલતવી રાખવી જોઈએ. જ્યારે આ સમિતિની રચના અને પ્રક્રિયાને પડકારવામાં આવી રહી છે અને ટૂંક સમયમાં સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા તેની સુનાવણી કરવામાં આવશે, ત્યારે આ સમિતિ આગામી ઝ્રઈઝ્ર ની પસંદગીની પ્રક્રિયા ચાલુ રાખે તે સંસ્થાઓ તેમજ આપણા દેશની સ્થાપક નેતાઓનો અનાદર અને અનાદર હશે.

દેશના નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરના નામની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારને નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર તરીકે બઢતી આપવામાં આવી છે. જ્ઞાનેશ કુમાર ઉપરાંત, એક ચૂંટણી કમિશનરની પણ નિમણૂક કરવામાં આવી છે. આ માટે પીએમ મોદીની અધ્યક્ષતામાં એક બેઠક યોજાઈ હતી, જેમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીએ ભાગ લીધો હતો.