Patna,તા.૧૨

જ્યારે પણ આરજેડી સુપ્રીમો લાલુ પ્રસાદના રાજકીય પરિમાણની સામૂહિક રીતે ચર્ચા કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમની ટીકામાં સૌથી વધુ કટાક્ષ તેમના પરિવારના સભ્યો પર કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ હાલના રાજકારણની વાત કરીએ તો લાલુ પ્રસાદ યાદવનો પરિવારવાદ ક્યાંકને ક્યાંક વિભાજિત થતો જણાય છે. પછી તે ચૂંટણી મંચ હોય કે ચૂંટણી યાત્રા. એવું જોવામાં આવી રહ્યું છે કે બિહાર વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા તેજસ્વી યાદવ ’એકલા ચલો’ના માર્ગે નીકળી પડ્યા છે. આખરે પરિવારની સામૂહિક ભાવના રાજકારણમાં કેમ દેખાતી નથી? અમને વિગતવાર જણાવો.

એક રીતે વિપક્ષના નેતા તેજસ્વી યાદવ રાષ્ટ્રીય જનતા દળની બાગડોર સંભાળી રહ્યા છે. લાંબા સમયથી જોવા મળી રહ્યું છે કે તેજસ્વી યાદવ ચૂંટણીના મંચ પર પોતાના સાથીદારો અથવા સ્થાનિક નેતાઓ સાથે સ્ટેજ શેર કરતા હોય છે. પાટલીપુત્ર લોકસભાના આરજેડી સાંસદ મીસા ભારતી, છપરા લોકસભા ચૂંટણીના ઉમેદવાર રોહિણી આચાર્ય કે હસનપુરના ધારાસભ્ય તેજ પ્રતાપ યાદવ આ મંચ પર દેખાતા નથી. હવે આરજેડી પરિવાર આનું કારણ જાણે છે, પરંતુ લાલુ યાદવનો પરિવાર સામૂહિક રીતે મંચ પર હાજર ન રહેવાથી ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થાય છે. અને તે પણ થોડો નકારાત્મક પ્રશ્ન. ઉદાહરણ તરીકે, શું મીસા ભારતી કે તેજ પ્રતાપને સક્રિય રાજકારણથી દૂર રાખવામાં નથી આવ્યા? કે પછી પરિવારવાદમાં શીત યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે?

જો કોંગ્રેસની વાત કરીએ તો માત્ર પરિવાર જ નહીં પરંતુ રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા વચ્ચે રાજકીય બોન્ડિંગ પણ ખૂબ જ મજબૂત જણાય છે. પ્રિયંકાની વાત કરીએ તો રાહુલ ગાંધીના રાજકીય કાર્યક્રમોમાં તેમની ભાગીદારી કે સંડોવણી ૧૦૦ ટકા દેખાઈ રહી છે.

કોંગ્રેસની ’ભારત જોડો યાત્રા’ની વાત કરીએ તો પ્રિયંકાની સંડોવણી સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. કોંગ્રેસના મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા અને અન્ય પક્ષના નેતાઓએ ગાઝિયાબાદમાં રાહુલ ગાંધીનું સ્વાગત કર્યું હતું. બાદમાં મીડિયા માટે સર્ક્‌યુલેટ થયેલા એક વીડિયોમાં રાહુલ-પ્રિયંકા સ્ટેજ પર સાથે બેઠા છે. આ દરમિયાન રાહુલે તેની બહેન પ્રિયંકાના કપાળ પર ચુંબન કર્યું અને તેની સાથે વાત કરવા લાગ્યો.

કોંગ્રેસ મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાએ લોની બોર્ડર પર તેમના ભાઈ અને પાર્ટીના સાંસદ રાહુલ ગાંધીના વખાણ કર્યા અને કહ્યું કે રાહુલ ગાંધીને શરદી નથી લાગતી કારણ કે તેમણે સત્યની ઢાલ પહેરી છે, તેઓ મારા ભાઈને ક્યારેય ખરીદી શકતા નથી કારણ કે તેઓ સત્યના પક્ષમાં છે.

રાજ્યના વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રવીણ બાઘી માને છે કે રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા વચ્ચે જે રાજકીય બંધન છે તે મીસા ભારતી અને તેજસ્વી યાદવ, તેજ પ્રતાપ કે રોહિણી આચાર્ય વચ્ચે નથી. તેનું કારણ એ છે કે લાલુ યાદવના પરિવારમાં રાજકીય દુશ્મનાવટ ચાલી રહી છે. સત્તાનું કેન્દ્ર કોણ બને તેની લડાઈ આંતરિક રીતે ચાલી રહી છે.

બીજી તરફ, પિતા રાહુલ ગાંધીને ગુમાવ્યા બાદ ઘણા ઉતાર-ચઢાવ જોનારા રાહુલ અને પ્રિયંકા એકબીજાના સમર્થક છે, હરીફ નથી. આ જ કારણ છે કે રાહુલ ગાંધીને પહેલીવાર એકલા રાજકારણમાં લાવવામાં આવ્યા. પરંતુ જ્યારે સફળતા ન મળી ત્યારે પ્રિયંકાને લાવવામાં આવી. શક્ય છે કે રાજકારણમાં આવ્યા બાદ રાહુલ અને પ્રિયંકા વચ્ચે ટક્કરનો જંગ છેડાય. પણ અત્યારે જબરદસ્ત બોન્ડિંગ છે. તે જ સમયે, લાલુ યાદવના પરિવારમાં અપની દાફલી અપના રાગનો સમય ચાલી રહ્યો છે. આ ઉપરાંત તેજસ્વીને લાલુ પ્રસાદ યાદવના આશીર્વાદ મળ્યા છે. આ જ કારણ છે કે મોટા ભાઈ હોવા છતાં તેજ પ્રતાપ તે રાજકીય કદ હાંસલ કરી શક્યા નથી.