Patna,તા.૧

બિહારના રાજકારણમાં ભૂકંપ આવવાના સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે. મુખ્ય પ્રધાન નીતિશ કુમાર આના કેન્દ્રમાં છે. નીતિશ કુમારને લઈને એનડીએમાં જેટલી બેચેની છે તેના કરતાં ’ભારત’માં ઓછી અસ્વસ્થતા છે. એવી ચર્ચા છે કે આરજેડી નીતીશ કુમારના ઈન્ડિયા બ્લોકમાં પાછા ફરવાની સંભાવના જોઈ રહી છે, જ્યારે બીજેપી કોઈ પણ પ્રકારના અવાજ વિના તેમનો નિકાલ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ બધા વચ્ચે નીતિશ કુમાર મૌન છે. તેમનું મૌન અટકળોને વેગ આપી રહ્યું છે.

બિહારના રાજકારણમાં નીતિશનું મૌન અને નવા વર્ષની શરૂઆતનો સંયોગ અટકળોનો આધાર છે. જાણકારોનું માનવું છે કે જ્યારે પણ નીતિશ ચૂપ રહે છે ત્યારે બિહારમાં રાજકીય ઉથલપાથલ થાય છે. એનડીએ છોડીને ઈન્ડિયા બ્લોકમાં જોડાવું હોય કે ઈન્ડિયા બ્લોકમાંથી એનડીએમાં પાછા ફરવું હોય, આ તેમના મૌન પછી જ થાય છે. બીજું, બિહારમાં છેલ્લી વખત સત્તાની છાવણી મકરસંક્રાંતિ પછી બદલાઈ હતી. નીતીશ કુમાર પોતાનો રચાયેલો ઈન્ડિયા બ્લોક છોડીને દ્ગડ્ઢછમાં જોડાયા હતા. આ વખતે પણ તે મૌન છે. તેને મીડિયા સામે આવ્યાને એક મહિનાથી વધુ સમય થઈ ગયો છે. સામાન્ય સંજોગોમાં તે મીડિયાના લોકો સાથે ઘણી વાતો કરે છે.

કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે નીતીશ કુમાર ભાજપથી નારાજ છે. તેમની નારાજગી માટે ઘણા કારણો આપવામાં આવે છે. સૌથી પહેલા તો તેમને આગામી વખતે સીએમ બનાવવાના સવાલ પર અમિત શાહે એવું નિવેદન આપ્યું કે તેમના માટે નારાજ થવું સ્વાભાવિક હતું. શાહે કહ્યું કે સંસદીય બોર્ડ સીએમ અંગે નિર્ણય કરશે. શાહનું નિવેદન નીતીશ કુમારને પણ નારાજ કરી શકે છે કારણ કે મહારાષ્ટ્રમાં એકનાથ શિંદે સાથે જે થયું તે બિહારમાં પણ પુનરાવર્તન થવાની સંભાવના છે. જો કે નીતીશ કુમારના મૌનને કારણે તેમની નારાજગી માત્ર અનુમાન છે.

લોકો નીતીશ કુમારની નારાજગી પણ અનુભવી રહ્યા છે કારણ કે તેઓ દિલ્હી ગયા હતા અને પૂર્વ પીએમ મનમોહન સિંહના પરિવારના સભ્યોને મળ્યા હતા અને તેમને સાંત્વના આપી હતી, પરંતુ તેઓ બીજેપી નેતાઓને મળ્યા વિના એક દિવસ પહેલા જ દિલ્હીથી પરત ફર્યા હતા. અમિત શાહ દ્વારા બોલાવવામાં આવેલી એનડીએની બેઠકથી પણ નીતિશે પોતાને દૂર કર્યા હતા. લોકો આ રેખાઓ જોડીને અનુમાન લગાવી રહ્યા છે કે તે ભાજપથી નારાજ છે.

નીતિશ કુમારની નારાજગીનું બીજું કારણ માનવામાં આવી રહ્યું છે. જેડીયુના રાષ્ટ્રીય કાર્યકારી અધ્યક્ષ સંજય ઝા અને કેન્દ્રીય મંત્રી રાજીવ રંજન ઉર્ફે લલન સિંહ આ દિવસોમાં ભાજપની નજીક જણાય છે. માનવામાં આવે છે કે બંને નીતિશ કુમારની ઈચ્છા વિરુદ્ધ બીજેપીના નિર્દેશોનું પાલન કરી રહ્યા છે. જો આમ હોય તો નીતિશ કુમાર નારાજ થાય તે સ્વાભાવિક છે. તેનું મોં એક વખત દાઝી ગયું છે. જેડીયુના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ રહીને આરસીપી સિંહ રાજ્યસભામાં પણ ગયા હતા. જ્યારે તેઓ નરેન્દ્ર મોદીની કેબિનેટમાં મંત્રી બન્યા ત્યારે તેઓ ભાજપની ભાષા બોલવા લાગ્યા હતા. બાદમાં નીતિશે તેમને જદયુમાંથી હાંકી કાઢ્યા હતા. નીતિશની સામે ફરી એ જ પ્રકારનો ખતરો ઉભો થયો છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જો નીતિશ ગુસ્સામાં દ્ગડ્ઢછથી અલગ થવાનો નિર્ણય લેશે તો જદયુ જ તૂટી જશે.

આ કારણોથી ઈન્ડિયા બ્લોકમાં આરજેડીની હાર થવાની શક્યતાઓ છે. આરજેડીને આશા છે કે જો નીતિશ ગુસ્સામાં એનડીએ છોડી દે છે, તો તેમની પાસે ઈન્ડિયા બ્લોકમાં સામેલ થવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચશે નહીં. તેમના ધારાસભ્ય ભાઈ વીરેન્દ્ર પહેલા જ નીતિશના એનડીએ છોડીને આરજેડીમાં સામેલ થવાની વાત કહી ચૂક્યા છે. લોકો વીરેન્દ્રની વાત પર વિશ્વાસ કરે છે કારણ કે તે લાલુ યાદવના પરિવારના નજીકના હોવાનું કહેવાય છે. નીતીશ મહાગઠબંધન છોડીને દ્ગડ્ઢછમાં જોડાયા ત્યારથી તેજસ્વી યાદવ રમ્યા હોવાની વાત કરી રહ્યા છે.

એનડીએમાં નીતીશની નારાજગી અને નવા વર્ષમાં દહીં-ચૂડા ભોજન સમારંભની તારીખ નજીક આવી રહી છે તે જોતાં તેઓ ફરીથી પક્ષ બદલશે તેવું અનુમાન કરવું સ્વાભાવિક છે. જો આવું થાય, તો ત્રણ શક્યતાઓ દેખાય છે. પહેલો એ કે નીતિશે વિધાનસભા ભંગ કરીને ચૂંટણી લડવી જોઈએ. તેઓ પહેલાથી જ વિધાનસભાની વહેલી ચૂંટણીની માંગ કરી રહ્યા છે. બીજું, તેઓએ એનડીએથી અલગ થવું જોઈએ અને ઈન્ડિયા બ્લોકે તેમની ઈચ્છા મુજબ બહારથી અથવા અંદરથી સરકાર બનાવવામાં તેમને સહકાર આપવો જોઈએ.બિહારમાં રાજકીય ઘમાસાણ ખરમાસના અંત સુધી ચાલુ રહેશે. જો કંઈક નવું કરવું હોય તો તે મકરસંક્રાંતિથી દેખાઈ જશે.